The Warwick Prize for Writing shortlist was announced last week. On the dedicated site you can see footage from the event and interviews with three of the five judges. I'm pleased that Montano's Malady is there to represent the absence of fiction.
I would have also welcomed Robert Macfarlane's The Wild Places on to the shortlist. While it probably doesn't well enough fit the prize's theme of Complexity, for me it addresses the same question posed by Vila-Matas' epigraph: What will we do to disappear?
There are also personal reasons. My own disappearances into the Sussex countryside were frequent until last January. A couple of weeks after I snapped this photo, and about a mile further down the same road, my bike was hit by a car. I was more fortunate than the fox I saw minutes before straddling the white line, one side of its body plump golden brown, the other flat mush. As I pedalled into the black future, I wondered about the fox's dream-like existence before it dashed across the tarmac; then death so fast.
I cannot cycle anymore but I can't forget the release of those hours on the back roads. No, the South Downs are not wilderness and I don't know whether I felt anything more than happy forgetfulness, but I did approach a certain distance from human time which is close to wilderness and also to what is given in writing. It might be why I am drawn to both.
Part of the success of The Wild Places is its resourcefulness in finding words for the elemental remove of the non-human world. On the Welsh island of Ynys Enlli, Macfarlane pauses to watch two seals "hauled out on the rocks". When he moves closer, "they began to toil off their perches" and later "sculled past ... gazing at me". While this seems to channel the prose of Seamus Heaney, it does so in order to attend to a unique experience. However, it is a particularly human experience, one charged with agency by the richness of the verbs. For a moment, the reader is there, and grateful to be so too. Yet this also troubles me. Isn't it really the experience not of watching seals in Wales but of Macfarlane remembering, working hard in his study to make the experience more than itself? If so, what would that mean for our sense of being there and, perhaps more significantly, for our own unique experiences to come?
Six years ago, Macfarlane criticised Peter Carey's novel My Life as a Fake for its "exhausting reflexivity". "The job of fiction" he wrote "must not be to give an account of its own workings"; instead "[t]he novel’s special mandate is to investigate the human". My response then (on the deleted In Writing blog) is the same now: why separate the workings of the novel from "the human"? Macfarlane perhaps provides an answer in the same review by praising Carey's Dickensian misstep Oscar & Lucinda in which the author's intelligence "acted as a powerful magnet held invisibly beneath the page, pulling [the novel's] myriad stories into meaningful patterns". No wonder he think this is "by far his best book"; authorial mastery is withdrawn under a beautiful blanket of denial. The withdrawal is there - and we know it - but it is inadmissible.
Nowadays, instead of country paths and narrow mud-streaked roads, I trace the edge of the sea as it laps against pebbles and sea walls. Like Hawaiian priests in a sacred procession, I walk with the land on my right, the sea on the left. For them, the land represents life, the sea, death. But then I turn around and go in the opposite direction.
28 Ocak 2009 Çarşamba
25 Ocak 2009 Pazar
Words and music on Burns' 250th birthday
Of a' the airts the wind can blaw,
I dearly like the west,
For there the bonie lassie lives,
The lassie I lo'e best:
There's wild-woods grow, and rivers row,
And mony a hill between:
But day and night my fancys' flight
Is ever wi' my Jean.
I see her in the dewy flowers,
I see her sweet and fair:
I hear her in the tunefu' birds,
I hear her charm the air:
There's not a bonie flower that springs,
By fountain, shaw, or green;
There's not a bonie bird that sings,
But minds me o' my Jean.
23 Ocak 2009 Cuma
Look homeward, angles
This website invites artists of all disciplines ... to respond in some way to the text of The Next Village. Their responses may take any form, and of course, they may not respond at all.The Next Village is a very short story by Kafka; short enough to be reproduced here, though I won't. Keith Ridgway's site has contributions from other notable writers such as Hugo Hamilton and Lawrence Norfolk (the first half of whose novel In the Shape of a Boar is like nothing I've read before or since) as well as Rhys Tranter, from whose excellent blog A Piece of Monologue this information comes.
My own, uncalled-for response is merely to read and re-read the story itself, which now, I realise, has led me to the next village anyway.
15 Ocak 2009 Perşembe
"The blue of the sky is what best expresses the sky's emptiness"
Part of the fun and annoyance of blogging is that it is a distraction from one's primary work. The deadlined review, the in-depth critical essay, the twenty-eighth fucking draft of the novel are each set aside in order to follow a sudden urge to comment, the futile wish to redirect the juggernaut of communal misconception. Of course, blogging soon usurps all. In an ironic comment on one's literary hopes, each form pales and becomes the Platonic ideal of literary creativity: the invisible review, the paradigm-displacing essay, the elemental expression of being. The blogger is here at one with his critics who see online writing as a form of vanity publishing parasitical on the real thing, even if before, as the reviews and essays progressed away from their objects, and as the novel shed its inspiration, he wondered: where is the real thing?
For critics of literary blogging, its location is very clear. It is the work engirdled by the divine authority of commerce; it is the book floating on puffy clouds of cash borne aloft on great thermals of bookchat. The immanent qualities of the work are strictly irrelevant. No amount of writing, no matter how good, no matter where it appears, is likely to disperse the dense blanket obscuring the sky.
However, there are occasional arrows into the blue. The Existence Machine, for example, asks a very simple question: what is a novel? Simple, yet infinitely troubling, as the examples and commentary provided demonstrate. (The Reading Experience provides a useful response). We place such cultural and artistic weight on this term novel that it has developed formal pillars to maintain its shape and to enable recognition. These pillars are what we call genre. Yet freedom from shape is precisely what gives the novel its unique capacity. As I've pointed out before, Robinson Crusoe was not marketed as a novel. Daniel Defoe maintained it was a true story as told by a shipwrecked sailor. It was only later - in England at least - that the form consolidated and was recognised as such. This is not to say a novel must proceed as a fact-based account but to emphasise the motive for the novel is to make known what has previously been hidden; at least to approach it; if nothing else then to make its physical absence felt. As Thomas Bernhard says (and enacts) in his memoir: "What matters is whether we want to lie or to tell the truth and write the truth, even though it never can be the truth and never is the truth."
Truth is not a genre.
As reported two years ago, for Gabriel Josipovici, "genre is like a family":
"Leisure" here might well now be changed to "a market". When books are written to order and in order to exploit a market, there is no grief but in those for whom writing remains a weapon against the habit of falsity. For the majority of readers of course, the less grief the better. For them, devouring kitsch-and-sing dramas offers the comfort of an imaginary family to which its online scribbles can make only more comfortable. Add to them the number of units shifted from the 3-for-2 stall and you have a powerful land army giving the impression that fictionland is thriving when, in fact, the herd of happy-clappy amateurs, trolls and time-wasters has a scorched-earth policy; everything becomes a pastoral elegy. The impression is provided by those with vested conservative interests.
In a piece by another interested party, Boyd Tonkin asks how the economic crisis will affect serious writing and, in doing so, wonders if 'e-literature' might provide an alternative route to print. He misrepresents online critics but does ask Tom McCarthy - someone more sympathetic to the virtual arbiters - to comment: "The internet has produced some excellent criticism and debate around literature, but I've yet to see any good 'primary' writing on there." This is also my experience, yet it might be because we need to redefine what we mean by "primary". Spurious, for example, has provided a broken template for a possible redefinition.
When we ask What is a novel? or What is "primary"?, the questions beg the generic answer, an answer that comes too soon. The question does not go back far enough. Instead, we should ask: what does it mean to write?
For critics of literary blogging, its location is very clear. It is the work engirdled by the divine authority of commerce; it is the book floating on puffy clouds of cash borne aloft on great thermals of bookchat. The immanent qualities of the work are strictly irrelevant. No amount of writing, no matter how good, no matter where it appears, is likely to disperse the dense blanket obscuring the sky.
However, there are occasional arrows into the blue. The Existence Machine, for example, asks a very simple question: what is a novel? Simple, yet infinitely troubling, as the examples and commentary provided demonstrate. (The Reading Experience provides a useful response). We place such cultural and artistic weight on this term novel that it has developed formal pillars to maintain its shape and to enable recognition. These pillars are what we call genre. Yet freedom from shape is precisely what gives the novel its unique capacity. As I've pointed out before, Robinson Crusoe was not marketed as a novel. Daniel Defoe maintained it was a true story as told by a shipwrecked sailor. It was only later - in England at least - that the form consolidated and was recognised as such. This is not to say a novel must proceed as a fact-based account but to emphasise the motive for the novel is to make known what has previously been hidden; at least to approach it; if nothing else then to make its physical absence felt. As Thomas Bernhard says (and enacts) in his memoir: "What matters is whether we want to lie or to tell the truth and write the truth, even though it never can be the truth and never is the truth."
Truth is not a genre.
As reported two years ago, for Gabriel Josipovici, "genre is like a family":
[Y]ou take it for granted. You feel comfortable there. Things are familiar and comforting. But confidence in a genre can wane in the same way that a family can come to seem deadening. He cited an example from Dr Johnson, who criticised Milton for responding to the death of a friend by writing a pastoral elegy. The generic form was false, not natural.The pastoral elegy is false in this instance because it is a means of deadening the impact of death, of burying the subject in an elegantly-carved, death-shaped coffin whilst maintaining the opposite as an alibi for existence. "When there is leisure for fiction," Johnson said "there is little grief". Grief is not a genre.
"Leisure" here might well now be changed to "a market". When books are written to order and in order to exploit a market, there is no grief but in those for whom writing remains a weapon against the habit of falsity. For the majority of readers of course, the less grief the better. For them, devouring kitsch-and-sing dramas offers the comfort of an imaginary family to which its online scribbles can make only more comfortable. Add to them the number of units shifted from the 3-for-2 stall and you have a powerful land army giving the impression that fictionland is thriving when, in fact, the herd of happy-clappy amateurs, trolls and time-wasters has a scorched-earth policy; everything becomes a pastoral elegy. The impression is provided by those with vested conservative interests.
In a piece by another interested party, Boyd Tonkin asks how the economic crisis will affect serious writing and, in doing so, wonders if 'e-literature' might provide an alternative route to print. He misrepresents online critics but does ask Tom McCarthy - someone more sympathetic to the virtual arbiters - to comment: "The internet has produced some excellent criticism and debate around literature, but I've yet to see any good 'primary' writing on there." This is also my experience, yet it might be because we need to redefine what we mean by "primary". Spurious, for example, has provided a broken template for a possible redefinition.
When we ask What is a novel? or What is "primary"?, the questions beg the generic answer, an answer that comes too soon. The question does not go back far enough. Instead, we should ask: what does it mean to write?
13 Ocak 2009 Salı
Ayasofya'nın mucizeleri...
Ayasofya birçok kereler yapıldı ve yıkıldı. En son yıkılışı da Bizans tarihinde geçen Nika isyanı sırasında oldu. M.S. 532 yılındaki bu isyan sırasında Ayasofya tamamen yandı. Bizans İmparatoru Justinyanus kiliseyi yeniden yaptırmaya karar verdi. Yapacak mimarı bir türlü bulamadı. O günlerde çok ilginç bir olay oldu. Bir dini ayin sırasında elindeki kutsal ekmekçiği bir arı kapıp kaçtı. İmparator arının saklandığı peteği bulup getirene ödüller vaat etti. Sonunda birisi bulup getirdi. Hayretle gördüler ki, petek mabet maketi şeklindeydi. Mabedin mihrap yerinde de kutsal ekmek duruyordu. Sonra yapım başladı. Sıra kubbeye geldiğinde para bitmişti ve durmak zorunda kaldılar. İşte tam bu sırada, beyazlar giymiş bir delikanlı ortaya çıktı. Beraberinde çuvallarla yüklü katırlar da getirmişti. Delikanlıyı, İmparator Justinyanus'un huzuruna çıkardılar. İmparator çuvalların içindeki altını görünce, şaşkınlığını gizleyemedi. Justinyanus buna çok sevindi. Olayı yakınlarına anlattı. Fakat tılsım bozuldu. Beyazlı delikanlı bir daha görünmedi. Duvarlar kubbe seviyesine gelince bu defa, mimarbaşı ortadan yok oldu. Roma'ya kaçtığını öğrendiler. 7 yıl sonra mimar, Roma'daki işini de yarım bırakıp tekrar İstanbul'a döndü. İmparator, mimarbaşını görünce çok kızdı.Fakat mimarbaşı ona şöyle dedi:"Bu koca yapının temelinin çok sağlam olması gerekir, eğer kalsaydım acele ettirecektiniz ve yapının sağlamlığı tehlikeye düşecekti."Ayasofya'nın yapımı, 40 yıl sürdü. Büyük kubbenin üzerine altın bir haç takıldı. Bu haç o zamanlar öyle parlaktı ki, güneş vurunca, ışığı Alemdağ'dan, hatta Istranca Dağlarından dahi görülüyordu.
Thedora'nın tabutu:
Justinyanus'un karısı İmparatoriçe Thedora, güzelliğinden başka bir şey düşünmeyen çok günahkâr bir kadındı. Ölünce yılanların kendisini yiyeceklerinden çok korkuyordu. Bu nedenle kurşun bir lahit yaptırdı ve kilisenin büyük kapısı üzerine gömülmesini emretti.Ancak efsaneye göre iki yılan, lahitte delikler açarak içeri girdiler ve cesedi yediler. Şimdi Ayasofya'nın giriş kapısı üzerinde görülen delikler yılanların açtığı delikler olarak kabul edilir.
Terleyen direk:
Ayasofya'nın kuzey batısında, dört köşeli beyaz mermerden oluşan bu direkte yaz ve kış aylarında durmaksızın terleme özelliği dikkat çekiyor. Bu nedenle yüz yıllar boyunca "Terler Direk" adı ile anılıyor. Günümüzde de insan boyu hizasında bronz levhalarla kaplı, ortasında yüzlerce yıldan bu yana,milyonlarca ziyaretçinin parmağını değdirmesi ile genişlemiş kocaman delik büyük ilgi görüyor. Temelinde tılsım olduğuna hem Bizans'ın, hem Osmanlının inandığı bu direğe "Uğurlu Direk", Ağlayan Direk", "Terleyen Direk","Hızır'ın parmağını soktuğu direk" gibi isimler yakıştırılmış. Ayrıca Ya Vedut Sultan'ın yürekler yakan "ahı"nın ateşinden bu sütunun terlediği de anlatılıyor. Evliya Çelebi'nin belirttiği göre Hz. Muhammed'in tükürüğü ile yapılan harç, Mekke toprağı, zemzem suyu ile burada yapılmış, onun neminden ötürü de sütun sürekli terlemeye başlamış. Kutsal sayılıp ziyaretçilerin dilek için uzun sıralar oluşturduğu delik yanına gelenler sağ baş parmaklarını deliğe sokup merkez noktasından saat ibresi yönünde tam bir tur yapacak şekilde daireyi tamamlama sırasında dileklerini içlerinden geçiriyorlar. Bu sırada başparmakta nem hissedilirse dileğin tutacağına inanılıyor. Terler Direğin dilek deliği günümüzde öylesine ün kazanmış ki Ayasofya'yı ziyaret eden turist grupları dilekte bulunmadan müzeden ayrılmıyorlar. Ayrıca politik müze özellikli Ayasofya'ya gelen bir çok devlet adamı da "Terler Direk" dedilekte bulunuyor. Fransız Devlet Başkanı Mitterand, Bush, Turgut Özal, Micotakis Yakovas, Şah İsmail, İspanya Kralı Juan Carlos dilekte bulunanlar arasında yer alıyorlar. (İstanbul'u ziyaret eden Kral Carlos, dilek taşında parmağı ıslanırsa dileğin gerçekleşeceğini öğrenince deliğe parmağını sokmadan önce ıslatarak yaptığı hile ile gazetelere konu olmuştu).
Şifalı kuyu:
Ayasofya'nın içinde büyük salonun ortasında bir kuyu var. Eskiden bu kuyu kalp hastalığına tutulanların sık sık geldikleri bir yerdi. Bunlar üç cumartesi art arda aç karnına buraya gelir, sabah namazını kılar ve bu sudan içerlerdi.Bu gelenek cami müze haline getirilene kadar sürdü. Kuyunun üzerinde yaklaşık 50 santim çapında, demir bir kapak var. 7 metrelik bir çubuk sarkıtıldığında dibine ulaşılamıyor. Su hâlâ mevcut, tadı tatlımsı ve mineralli.
Kraliçe Sofya'nın tabutu:
Ayasofya'nın orta kıble kapısı üzerinde bir tabut var. Sarı pirinçten yapılmış bu tabutta Kraliçe Sofya yatıyor.Yalnız bir tehlike var, "Bu tabuta sakın dokunmayın" deniyor. Çünkü tabuta el sürülürse büyük bir gürültü başlıyor ve tüm bina sallanmaya başlıyormuş.Kubbenin dört tarafında birer melek resmi var. Bunlar Cebrail, Mikail, İsrafil ve Azrail'dir. Bu melekler kanatlarını açmış bir biçimde çizilmişler. İnanca göre Azrail, imparatorların ölümlerini, Mikail düşman saldırılarını, Cebrail ve İsrafil ise olacak olayları haber veriyor.İnananlar, tabut ile bu melekler arasında bir ilişki kuruyorlar. Tabutun koruyuculuğunu da üstlenen melekler, ona dokunulmasına izin vermiyorlarmış.
Açılmaz kapı:
Ayasofya'nın güney tarafında ufak ve dar bir koridorun ucunda örülmüş bir kapı var. Buna "açılmaz kapı" deniyor. Anlatılanlara göre Fatih Sultan Mehmet İstanbul'a girdiğinde Rum Ortodoks Patriği yanındakilerle bu kapının önünde dua ediyormuş. Osmanlı ordusu kiliseye girince, Patrik bu kapıdan kaçıp kaybolmuş ve kapı bir daha açılmamış. Her paskalyada bu kapının önünde" kırmızı yumurta kabukları" ortaya çıkarmış...Bir de "Kapanmaz Kapı" miti var. Fetih günü, Fatih'in ordusundan biri bu kapıya öyle bir vuruş vurmuş ki, kapı yere gömülmüş ve bir daha asla açılmamış...
Fatih Sultan Mehmet'in eli:
Binanın güneydoğusundaki kubbeyi tutan fil ayağının bir yüzünde 6 metre yükseklikte ele benzeyen bir iz var. Kuşaktan kuşağa anlatılanlara göre,fetih günü, Fatih Sultan Mehmet'in atı ürkmüş, Sultan eliyle bu kemere tutunmuş. Atı ise sütunun kaidesini zedelemiş. Buraya kadar bir şey yok. Ama pençe izinin yerden 6 metre yükseklikte olduğu ve bu yüksekliğe, hiçbir atın erişemeyeceği düşünülürse, olayın esrarı bir anda ortaya çıkıveriyor.
Gece okunan ilahiler:
Bir başka olay Kanuni Sultan Süleyman döneminden. Gece bir derviş grubu camiye ibadet etmek için geliyormuş. Uzaktan Ayasofya' nın bütün ışıklarının yandığını görmüşler, içeriden ilahi sesleri geliyormuş.Dervişler korkup içeri girmemişler, olay padişaha iletilmiş. Kanuni adamlarıyla bizzat gelmiş ve dışarıdan olayı aynen görmüş. Sonra içeri girilmesini emretmiş ama içeri girenler kimseyi bulamamışlar. Her yer kapkaranlıkmış. Bu da Ayasofya'nın, halk deyişiyle, pek tekin bir yer olmadığına işaret eden bir efsane...ayasofyanın mucizelerinin sonu gelmiyor...Büyük kıble kapısının kanatlarının Nuh'un gemisinin tahtalarından yapıldığı bir diğer inanç. Eskiden deniz seferine çıkılmadan önce, yolcular bu kapıya gelir, dua eder ve Hz. Nuh'tan yardım dilerlermiş...
Ayasofya Müzesi / Hagia Sophia
Ayasofya Bizans İmparatoru I. Jüstinyen tarafından M.S. 532 - 537 yılları arasında İstanbul'un eski şehir merkezine katedral olarak inşa ettirilen ve günümüzde müze olarak hizmet veren tarihi yapıdır.
1501 yıllık tarihi olan Ayasofya, sanat tarihi ve mimarlık dünyasının baş yapıtları arasında yer alır. Başlangıçta bir kilise olarak inşa edilen ve Osmanlı döneminde camiye çevrilen Ayasofya, günümüzde bir müze olarak hizmet vermektedir ve bu sebeple Ayasofya Müzesi olarak anılmaktadır.
İsmi Yunanca "Kutsal Bilgelik" anlamına gelir. 532-537 yılları arasında, 5 yılda tamamlanmıştır. Dünya’nın en eski ve en hızlı inşa edilen katedralidir. Günümüzde, dünyanın yüzölçümü bakımından dördüncü büyük katedrali olarak kabul edilir.Bizans tarihçileri (Theophanes, Nikephoros, Gramerci Leon) ilk Ayasofya'nın İmparator I. Constantinus (324-337) zamanında yapıldığını ileri sürmüşlerdir. Birinci Ayasofya’nın inşasına Konstantinos zamanında başlanmışsa da inşaatin 360 yılında tamamlandığı sanılmaktadır. Bazilika planlı, ahşap çatılı bu yapı, bir ayaklanma sonunda yanmıştır. Bu yapıdan hiçbir kalıntı günümüze gelmemiştir.
İmparator II. Theodosius, Ayasofya'yı ikinci defa yaptırmış ve 415'te ibadete açmıştır. Yine bazilika planlı bu yapı 532'de Nika ihtilali sırasında yanmıştır. 1936 yılında yapılan kazılarda bununla ilgili bazı kalıntılar ortaya çıkmıştır. Bunlar mabede girişi gösteren basamaklar, sütunlar, başlıklar, çeşitli mimari parçalardır.
İmparator Justinianus (527-565) ilk iki Ayasofya'dan daha büyük bir kilise yaptırmak istemiş, çağın ünlü mimarlarından Miletos'lu İsidoros ve Tralles'li (Aydın) Anthemios'a günümüze ulaşan Ayasofya'yı yaptırmıştır. Yapımına 23 Aralık 532'de başlanmış, 27 Aralık 537'de tamamlanmıştır. Miletli Isidore ve Trallesli Anthemius tarafından tasarlanan binanın Aralık 557 depreminden sonra zayıflayan kubbesi Mayıs 558'de çökünce farklılaştırılarak yeniden inşa edilmiştir. Anadolu, Mısır ve Yunan antik şehir kalıntılarından sütunlar, başlıklar, mermerler ve renkli taşlar Ayasofya'da kullanılmak üzere İstanbul'a getirilmiştir. Bu üçüncü Ayasofya’nın inşası tamamlandığı gün, Ayasofya o zamana kadar en büyük yapı olarak kabul edilen Süleyman Tapınağı’ndan daha büyük olduğundan İmparator Justinianus (Jüstinyen) halka yaptığı açılış konuşmasında “Ey Süleyman! Seni yendim” demiştir. Döneminin en geniş kubbesine sahip olan yapı, asırlar boyunca sık sık yenilendi. Ayasofya’nın Bizans döneminde birçok kez çöken kubbesi Mimar Sinan’ın istinat duvarlarını eklemesinden itibaren hiç çökmemiştir. Bu kubbe, katedral kubbeleri içinde çapı bakımından dördüncü büyük kubbedir .
Osmanlı Dönemi
Fatih Sultan Mehmet'in İstanbul'a girişinin ardından ilk iş olarak Ayasofya'nın onarılmış olması dikkat çekicidir. Bazı rivayetlere göre cami tam kıble yönünde olmadığı için Fatih'in eli ile duvarı kıbleye doğru iterek düzelttiği anlatılır. Rivayetin kökeni aslında diğer en eski kiliselerde olduğu gibi absidi Kudüs’e yönelik olarak yapılmış olması gereken Ayasofya’nın absidinin hafifçe kıbleye yönelik olmasıdır. Ayasofya'daki papaz odalarını medrese olarak faaliyete başlatmış, İstanbul Üniversitesi'nin temeli sayılan bu medreseler 1934 yılında Müzeler Müdürlüğü tarafından her nedense yıktırılmıştır.
Fatih Sultan Mehmet tarafından döneminde camiye çevirilmiş olan Ayasofya, Osmanlılar arasında 500 yıl içinde İstanbul'un en önemli camilerinden birisi oldu. Yapıya çeşitli padişahlarca dört minare eklendi. En eski minaresi tuğladan yapılmış olanıdır.
Ayasofya İstanbul'un fethi ile birlikte başlayan Türk döneminde çeşitli onarımlar görmüştür. Mihrap çevresi, Türk çini sanatı ve Türk yazı sanatının en güzel örneklerini içerir. Bunlardan kubbedeki ünlü Türk Hattatı Kazasker Mustafa İzzet Efendi'nin Kuran'dan alınma bir suresi ile 7.50 m. çapındaki yuvarlak levhalar en ilgi çekici olanıdır. Bu tahta levhalarda, Allah, Muhammed, Ömer, Osman, Ali, Ebu Bekir, Hasan ve Hüseyin'in isimleri yazılıdır. Mihrabın yan duvarlarında ise Osmanlı padişahlarının yazıp buraya hediye ettiği levhalar vardır.
Sultan II. Selim, Sultan III. Mehmet, Sultan III. Murat ve şehzadelerin türbeleri, Sultan I. Mahmut'un şadırvanı, sıbyan mektebi, imareti, kütüphanesi, Sultan Abdülmecit'in hünkar mahfeli, muvakkithanesi, Ayasofya'daki Türk çağı örnekleri olup türbeler, iç donanımı, çinileri ve mimarisiyle klasik Osmanlı türbe geleneğinin en güzel örneklerini oluşturmaktadır.
Ayasofya 1935 yılında Atatürk'ün emri ile müze haline getirildi.Bizans dönemi mimarisinin ve sanatının en görkemli örneklerine sahip olan yapı, Mimar Sinan'ın yaptığı Süleymaniye ve Selimiye Camii'nin esin kaynağı oldu. 916 yıl kilise olarak kullanıldıktan sonra 1453 yılında Fatih Sultan Mehmet'in İstanbul'u fethi ile birlikte camiye dönüştürüldü ve cumhuriyetin ilanından sonra 1935 yılında Atatürk'ün emriyle müze olarak kullanılmaya başlandı.
Mimari özellikleri
Mozaikleriyle ünlü yapıyı 55.60 m. yüksekliğinde ve içten 30.80.-31.88 m. çapında 40 kaburgalı bir kubbe örtmektedir. Binanın ağırlığını 40'ı aşağıda, 67'si üst katta 107 sütun taşımaktadır. Mimari yönden incelendiğinde büyük bir orta mekân, iki yan mekân (nef), absis, iç ve dış nartekslerden meydana gelmiştir. İç mekân, 100 x 70 m. ölçüsünde olup, üzeri dört büyük ayağın taşıdığı 55 m. yüksekliğinde, 30.31 m. çapında kubbe ile örtülmüştür.
Mozaikleri
Ayasofya'nın mimarisinin yanı sıra mozaikleri de büyük önem taşımaktadır. En eski mozaikler iç narteks ve yan neflerde altın yaldızlı geometrik ve bitkisel motifli olan mozaiklerdir. Figürlü mozaikler 9.-12. yüzyıllarda yapılmıştır. Bunlar İmparator kapısı üzerinde, absiste, çıkış kapısı üzerinde ve üst kat galeride görülmektedir. Üst galerideki, Meryem Ana’nın ve Vaftizci Yahya’nın da temsil edildiği büyük mozaikte İsa Peygamber’in yüzünün sağ ve sol yarıları birbirinden farklı olarak temsil edilmiştir. Bu özellik Leonardo da Vinci’nin ünlü eserinde de görülmekle birlikte, Ayasofya’daki bu mozaik 12.yy.’da yapılmış olduğundan Vinci’nin eserinden daha eskidir. Ayasofya'da, mevlut okuma balkonunun yanında, zeminde bulunan, çeşitli renklerde dairesel taşlar içeren, Yerin göbeği anlamındaki Omphalion (omphalos) adını taşıyan, kare biçimli alan, Bizanslılar'ca Dünya'nın merkezi olarak kabul edilmiş olduğundan Bizans imparatorlarının taç giyme törenlerine sahne olmuştur.
Güney galeri dibindeki 12. yy. mozaik panoda, Meryem Ana ve çocuk İsa, İmparator II. Komnenus, İmparatoriçe İrene, yan duvarında hasta Prens Aleksios yer alır. Takdim edilen rulo kiliseye bağışları, deri kese ise altın yardımını belirtmektedir. Macar asıllı imparatoriçenin ırk özellikleri; açık ten ve açık saç rengi belirgindir. Buradaki ikinci pano, tahta oturmuş İsa, yanında İmparatoriçe Zoe ve üçüncü kocası Konstantin Monomakhos'dur, Konstantin’nin kafası ve üstündeki yazıt kazınıp, tekrar yapılmıştır. Orijinal mozaik Zoe’nin ilk kocasına aitti. Bu panoda İmparatorluk ailesinin kiliseye şükran ve bağışları sembolize edilmektedir.İç koridordan müzeyi terk ederken görülen büyük bir mozaik pano 10. yy’dan kalmadır. Bozuk perspektifli figürler: Ortada Meryem Ana ve çocuk İsa, yanlarda ise şehir maketini sunan Büyük Konstantin ile Ayasofya maketini sunan Justinyen'dir. Çıkışta kısmen zemine gömülü M.Ö. 2. yy’dan kalma muazzam bronz kapılar Tarsustan, belki de bir pagan mabetinden getirtilerek, burada tekrar kullanılmıştır.
Müze bahçesinde değişik devirlerde inşa edilmiş Türk Sanat eserleri bulunur. Bunlar bazı sultanların türbeleri, okul, saat ayar evi ve şadırvandır. Doğu cephesi minareleri 15, batıdakiler de 16. yy’da eklenmişlerdir.
Kaynak Wikipedia /www.istanbul gov.tr
Giriş ücreti: 20 TL. (Müzekart geçerli)
Ziyaret saat ve günleri: Pazartesi dışında her gün 09.20-16.30 saatlerinde ziyarete açıktır
12 Ocak 2009 Pazartesi
A short history of decade
1 April 1969.
18 May 1970.
Beckett wrote to me about my book Démiurge, "In your ruins I find shelter."From EM Cioran's Cahiers 1957-1972. This and eight other extracts are from the time Cioran was friendly with Beckett. They were translated by Thomas Cousineau.
18 May 1970.
At a rehearsel of La dernière bande, when I said to Mme. B that Sam was truly despairing and that I was surprised that he was able to continue, to "live," etc., she replied: "There's another side to him." This answer applies, on a lesser scale to be sure, to myself as well.
11 Ocak 2009 Pazar
A report from the academy: more on Kafka's "porn stash"
Last August, in my response to the reviews of James Hawes' Excavating Kafka, I said that the headline "revelation" that Kafka owned magazines featuring erotic images would not be a surprise to "anyone familiar with his work and with the secondary literature".
Preece, a professor of German and editor of The Cambridge Companion to Kafka, also reveals that the "porn" magazines to which Kafka subscribed "mainly contained literary writing". I seem to have missed this telling fact from all the debate at the time. Nor did I know that Hawes' recommendations for further reading consists of only "seven European male critics". Preece quotes his reasons: "You don't need any more than this, for the brutal fact is that there really is very little else that would be missed", to which Preece responds: "So that's Benjamin, Adorno, Deleuze and Guattari, Canetti and Sebald dealt with". Is it really true that Hawes does not include any of these names? I hold out little hope that my own favourite writers on Kafka are included as Preece says that Hawes' exceptions "seem to be associated with his book".
However, I do know that Hawes rates the biographer Reiner Stach, and that's good to know but, in connection with this, Preece complains that Hawes "rehashes one sexist misnomer: that Felice was just 'a little typist' ... and consequently desperate to bag the successful, good-looking lawyer". As he points out, Felice was "a successful businesswoman with managerial responsibility working for a high-tech company". This is very clear in Stach's The Decisive Years with its revisionary portrait of Felice, her family and, by extension, Kafka himself, so one has to wonder if Preece has quoted Hawes out of context or if Hawes disagrees with Stach's scholarship.
Preece's trenchancy also confirms my hunch that the marketing profile of the book was borne of confidence in the lazy, ignorant and philistine preferences of the British common reader rather than in any conspiracy or incompetence of Kafka scholarship.
Even if you've read only Metamorphosis, the magazine image that Gregor Samsa had framed for display showing "a lady, with a fur hat on and a fur stole, sitting upright and holding out to the spectator a huge fur muff into which the whole of her forearm had vanished" is enough to suggest a unusually stimulated imagination.Later in the blog, I wrote that Hawes' book seemed to be relying on a saintly image of Kafka as promoted by Max Brod opposed and revised by Walter Benjamin as early as the 1930s and by Milan Kundera in the 1990s. In the latest print edition of the TLS, Julian Preece confirms this suspicion by using, Kundera apart, the same examples to express surprise at the focus of the book: "Saying that Brod got it wrong is hardly worth another book".
Preece, a professor of German and editor of The Cambridge Companion to Kafka, also reveals that the "porn" magazines to which Kafka subscribed "mainly contained literary writing". I seem to have missed this telling fact from all the debate at the time. Nor did I know that Hawes' recommendations for further reading consists of only "seven European male critics". Preece quotes his reasons: "You don't need any more than this, for the brutal fact is that there really is very little else that would be missed", to which Preece responds: "So that's Benjamin, Adorno, Deleuze and Guattari, Canetti and Sebald dealt with". Is it really true that Hawes does not include any of these names? I hold out little hope that my own favourite writers on Kafka are included as Preece says that Hawes' exceptions "seem to be associated with his book".
However, I do know that Hawes rates the biographer Reiner Stach, and that's good to know but, in connection with this, Preece complains that Hawes "rehashes one sexist misnomer: that Felice was just 'a little typist' ... and consequently desperate to bag the successful, good-looking lawyer". As he points out, Felice was "a successful businesswoman with managerial responsibility working for a high-tech company". This is very clear in Stach's The Decisive Years with its revisionary portrait of Felice, her family and, by extension, Kafka himself, so one has to wonder if Preece has quoted Hawes out of context or if Hawes disagrees with Stach's scholarship.
Preece's trenchancy also confirms my hunch that the marketing profile of the book was borne of confidence in the lazy, ignorant and philistine preferences of the British common reader rather than in any conspiracy or incompetence of Kafka scholarship.
One could go through any number of the "K-myths" [as demolished by Hawes] and show how they were cleared up years ago, if indeed they ever really existed.Preece concludes: "his disregard for readers who know what he is writing about is perplexing".
9 Ocak 2009 Cuma
Dag Solstad: Novel 11, Book 18
In planning this review of Dag Solstad's Novel 11, Book 18, I found two files containing notes from last summer for two more, both unwritten. The lists of ideas and quotations revealed wasted hours and renewed the hopeful pangs each had begun in me. I had believed the angels in Cees Nooteboom's Lost Paradise offer an unusual commentary on the strange call of fiction - something reviews routinely bypass or, at best, belittle. I wanted to pursue the call in this direction; reviewing is so much unnecessary repetition otherwise. Coetzee's long appreciation in the New York Review does not address the effect of the angels in this way but does cover more or less everything else I wanted to say, and the prospect of paraphrasing his plot summaries to reach the reserve from which the angels emerge was enough to discourage more effort.
And then there was the diaphanous presence in Adam Thirlwell's Miss Herbert (AKA The Delighted States). The eponymous friend of Flaubert's is said to have translated Madame Bovary before anyone else, but the woman had died young and her work had disappeared.
It leaves us, Thirlwell says, "a heavenly shimmer" of the perfect translation; something we'll never see. Again, there was a sense of something beyond reach, an unexpected residue. Thirlwell relishes the playful juxtaposition of contained narrative and surging life. Miss Herbert's absence is "not a story", he says, it is "real life", and leaves it at that. Indeed, his relaxed attitude toward the space between fiction and vanishing life is a constant throughout the surprising length of Miss Herbert. There is never any anxiety at fiction's inability to close the distance. In my imagined review, I had hoped to show how Thirlwell's brief comment burnt a black hole through the bright surface of postmodern literary mastery.
By happy coincidence, Novel 11, Book 18 lightly satirises my earnest concern to stalk the unseen. It is itself about the gap between our hopes and ideas and the experience of life. The story concerns Bjorn Hansen, a Norwegian civil servant. His life is described from a distance, as if in a clinical report written in free indirect speech (hence perhaps the filing-cabinet formality of the title). For instance, his name is always "Bjorn Hansen", never just "Bjorn" or "Hansen". We're told he has left the mother of his two-year-old son to be with the wonderfully-named Turid Lammers. Why he has done this seems to be as unclear to the report as it is to Hansen. He drives to Turid Lammers' house in a town 45-miles from Oslo, moves in, and continues his life as if nothing had happened. We never hear from the abandoned wife and Turid Lammers never says a word. However, it is at the latter's suggestion that he applies for a local job. He even joins the local amateur dramatics society in which she is a star performer. They live together for many years. Everything is apparently stable. There are no snags. At least, nothing untoward appears in the report.
This brief summary of the first half of the novel might seem inadequate but it is not much less than one gets reading Novel 11, Book 18. You might guess that there is something missing, and you'd be right. Something is missing for Bjorn Hansen too. The expected fullness of a meaningful existence with the love of his life has not materialised, at least not according to his expectations. The contingent banality of suburban affluence in a peaceful land is not enough. In a rare moment of reported speech, he tells a doctor that: "Nearly everything is totally indifferent to me. Time is passing, boredom is everlasting."
"I find myself [here] by pure chance. [...] But if I hadn't been here, I would have been somewhere else and have led the same kind of life. However, I cannot reconcile myself to that. I get really upset when I think about it", Bjorn Hansen said, once more shaken in his innermost self by the fact that he was really expressing himself in this way in the presence of another person. "Existence has never answered my questions" he added. "Just imagine, to live an entire life ... without having found the path to where my deepest needs can be seen and heard!"The angst would be comic if it were indeed angst in itself. Instead, it is comical because it is emotion carried in the hunger for angst, for the reality afforded by the tag applied by public discourse rather than something unique to him, Bjorn Hansen. Hansen seems to have realised that he has cultivated experience in order to make life life-like according to the definitions of this discourse. Did he abandon his family merely because it was a decisive event? It seems so. When Turid Lammers flirts with fellow actors, he feels that he could go mad out of jealousy. Isn't this the real thing? Bjorn Hansen asks the same question and discovers the problem: "Had he not renounced everything in order to cultivate the temptation [of jealousy] in all its intensity, for what was left, after all, except this intensity?". Yes, this is the experience which might rent the fabric of life, but it has little or nothing to do with Turid Lammers and everything to do with Hansen's "profound yearning for something irrevocable".
The second half of the novel follows Bjorn Hansen as he seeks the irrevocable with more focus. It's a quest in which we, as readers, have a share. Will this novel begin to provide the shapely conclusion we expect? Until now we have had a serious lack. For instance, after leaving Turid, Hansen is living alone in a flat when he receives a request. His grown-up son Peter, whom he hasn't seen in 14 years, asks if he can stay with his father while he takes a course at a local technical college. Hansen is thrilled by the idea. It sounds like another opportunity to discover real life. When the 20-year-old look-a-like stranger arrives, it is immediately clear that he is a peculiar and obsessive character. This gives a rougher texture to the novel. So what is the truth behind his strange behaviour and the decisions he makes that perplex his father? We never find out. Peter moves out with all the questions unresolved. This is the pattern throughout the book only this time it is felt more keenly. Bjorn himself moves on and continues with his plan to make real his idea of the irrevocable. Other novels might have led Bjorn into a crime ring or a murder mystery or have him discover some dark truth about his son. Instead Solstad gives him an at once upsetting and hilariously muted fate which changes nothing.
It is encouraging that the reviews for Novel 11, Book 18 have been very positive. Eileen Battersby's in The Irish Times is worth a mention too. Perhaps more translations will be commissioned. However, to demonstrate what real literature is usually up against in mainstream reception, take a look at The Telegraph's review. Alan Marshall falls back on public labels such as "the existential novel" for this uncomfortable take on modern unhappiness. He complains that "Hansen's relationship with his son seems to open up another possibility for the novel, away from the rather stale, existential plotline" as if this were not about the meaning of possibility itself. "It's a strange failure of imagination," he says "posing as an act of imagination". It is strange precisely because Bjorn Hansen is seeking to make real his imagination; to make it fail as imagination. Failure is necessary to this unique novel.
We leave Bjorn Hansen as he lives the dream, only now he wishes that someone could see him do so, to notice what he has done. The unseen continues to haunt the novel.
6 Ocak 2009 Salı
Zeki Müren Ve Getirdikleri
"Ne zaman iki satır yazmaya kalksam; hep sana, hep seni, hep bizi yazıyorum.
Ne zaman bir kadeh alsam elime hep sana, hep seni, hep bizi, içiyorum.
Her gece kederdeyim, durmadan içiyorum.
Sevda ektim kalbime yalnızlık biçiyorum. "
Ne güzel demiş üstad. Bunun üzerine birşeyler yazayım dedim ama ötesi yok diye düşündüm vazgeçtim...
5 Ocak 2009 Pazartesi
Milyon taşı
Milyon taşı Ayasofya Camii meydanın kuzeybatısında Yerebatan Sarnıcı'nın girişine yakındır. Bizans İmparatorluğu'nda Konstantinapolis şehrine ulaşan tüm Roma yollarının başlangıç noktası ve dünya üzerindeki diğer şehirlerin bu şehire olan uzaklığının hesaplanmasında kullanılan sıfır noktasıdır. 4. yüzyılda 1. Konstantin tarafından yerleştirildiği düşünülmektedir. İlk yapıldığında dört yöne bakan bir kapı ve bu noktada kesişen yolların üzerinde yükselen, dört sütun üzerine oturmuş bir kubbeden oluşmaktaydı. Milyon anıtının ve kubbesinin üzerinde Bizans dönemine ait birçok heykel ve kabartma bulunuyordu. 16. yüzyılda İstanbul'u su taşıyan kemerlerin genişletme çalışmaları esnasında yıkılıp, ortadan kaybolmaya başladığı tahmin edilmektedir.
Kaynak: Vikipedi
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)